Giao tiếp bằng mắt giúp trẻ sơ sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ như thế nào?

Trước khi trẻ học nói, trẻ sẽ học về giao tiếp phi ngôn ngữ. Trẻ nhỏ chú ý đến cách cơ thể giao tiếp thông qua mọi thứ, từ việc được bế trẻ cho đến việc dỗ dành trẻ. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, những trẻ sử dụng ánh mắt để giao tiếp với người chăm sóc cho thấy sự phát triển ngôn ngữ của những trẻ này tăng lên. Những trẻ 1 tuổi sử dụng giọng nói trong khi nhìn vào mặt người chăm sóc cho thấy vốn từ vựng tăng lên khi 2 tuổi cao hơn so với những đứa trẻ không giao tiếp bằng mắt thường xuyên.

Các nhà khoa học cho biết những phát hiện này sẽ khuyến khích các bậc cha mẹ chú ý đến nỗ lực giao tiếp của trẻ trước khi trẻ có thể sử dụng lời nói và phản hồi lại với người đối diện. Trong nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã xem xét giọng nói, cử chỉ và ánh mắt của trẻ 11 và 12 tháng tuổi, cũng như cách người chăm sóc phản ứng với trẻ. Tiến sĩ Ed Donnellan đến từ Đại học Sheffield, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Các nghiên cứu trước đây chưa bao giờ xem xét các yếu tố này cùng một lúc”.

Để đo lường các tương tác, các nhà nghiên cứu đã quay video trẻ và người chăm sóc ở nhà, và yêu cầu người chăm sóc cho trẻ chơi như bình thường. Các nhà nghiên cứu đã phải mang những đoạn video đó trở lại trường đại học và rất tỉ mỉ mã hóa những gì đang xảy ra giữa trẻ và người chăm sóc. Giáo sư Michelle McGillion của Đại học Warwick, đồng tác giả của công trình được công bố trên tạp chí Khoa học Phát triển (Developmental Science) cho biết, nhóm nghiên cứu đã phải rất chú ý đến mỗi khi trẻ lên tiếng hoặc thực hiện cử chỉ và mã hóa tất cả các phản ứng của người chăm sóc.

Những người chăm sóc sau đó đã điền vào một bảng câu hỏi về việc liệu con họ có thể nói những từ nhất định đề cập đến động vật, thói quen hàng ngày và thức ăn hay không.

Sau đó, các nhà khoa học sử dụng các mô hình thống kê để phát hiện ra rằng yếu tố dự đoán tốt nhất về vốn từ vựng ở 24 tháng tuổi là thời điểm trẻ bắt đầu học nói trong khi nhìn vào khuôn mặt của người chăm sóc khi trẻ được khoảng một tuổi. Lợi ích này thậm chí còn lớn hơn khi những tương tác này được người chăm sóc phản hồi lại cho trẻ.

Các số liệu thống kê cho thấy khi 19 tháng tuổi, trẻ có trung bình khoảng 100 từ. Điều này cho chúng ta biết là trẻ đang cố gắng giao tiếp trước khi trẻ có thể nói được những từ đầu tiên. Khi trẻ thực hiện điều này, tức là trẻ đang cho người chăm sóc có cơ hội để giao tiếp với trẻ và khi những người chăm sóc tương tác với trẻ, thì trẻ lại càng học được từ vựng và phát triển kỹ năng ngôn ngữ.

Nhóm nghiên cứu kết luận, để giúp trẻ phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, thì sẽ cần phải có sự nỗ lực từ cả phía trẻ và người chăm sóc. Người chăm sóc cần để ý xem trẻ đang học gì và nói chuyện với trẻ về điều mà trẻ đang quan tâm thì sẽ hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Bên cạnh đó, người chăm sóc điều có thể thực hiện tương tác giao tiếp với trẻ trong bất kỳ bối cảnh nào vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Nói chuyện và giao tiếp bằng mắt với trẻ không phải là thứ gì đòi hỏi thiết bị đặc biệt hoặc thậm chí là nhiều thời gian. Ví dụ: người chăm sóc có thể thực hiện khi đang làm việc nhà, trong công viên, trong xe hơi, vào giờ ăn, lúc tắm.

McGillion hy vọng công trình này có thể dẫn đến những nghiên cứu sâu hơn ở nhiều độ tuổi hơn. Đây là một bức tranh tổng thể về sự phát triển trong năm đầu đời của trẻ, nhưng trẻ không ngừng phát triển và thay đổi và hành vi theo từng năm.

2. Làm thế nào để giao tiếp bằng mắt với trẻ?