Sinh mổ hiện là phương pháp được rất nhiều mẹ bầu lựa chọn, bởi với sự hỗ trợ của thuốc tê sẽ giúp mẹ bầu không phải chịu những cơn đau trong quá trình chuyển dạ. Tuy nhiên, sinh mổ có đau không hay sinh mổ gây tê có đau không vẫn là mối quan tâm hàng đầu của rất nhiều sản phụ trước khi lên bàn mổ? Cùng tham khảo bài viết dưới đây để giải đáp băn khoăn của các mẹ nhé.
1. Gây tê khi sinh mổ là gì?
Gây tê khi sinh mổ là một thủ thuật an toàn và hiệu quả. Trong phẫu thuật mổ lấy thai, thường áp dụng kỹ thuật gây tê tủy sống. Mẹ sẽ được bác sĩ tiêm thuốc tê vào vào tủy sống, khiến mẹ bất động, không có cảm giác hoàn toàn ở nửa thân dưới trong quá trình bác sĩ mổ nhấc em bé ra khỏi bụng mẹ (cho đến khi thuốc tê hết tác dụng).
Khi nào cần gây tê trong sinh mổ? Trong trường hợp người mẹ không thể sinh thường thì bác sĩ sẽ chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ mẹ và bé. Chỉ định này phụ thuộc vào cách thai kỳ tiến triển, vị trí của em bé hoặc nếu mẹ sinh đôi, sinh ba. Gây tê được tiến hành trước khi thực hiện phẫu thuật mổ lấy thai.
Vị trí gây tê, đầu tiên bác sĩ sẽ tiêm thuốc tê tại chỗ và thuốc giảm đauvào một khu vực được gọi là khoang dưới nhện, gần tủy sống của sản phụ nhằm mục đích gây tê thần kinh, giảm đau tại một số khu vực nhất định của cơ thể liên quan trực tiếp đến việc sinh nở của mẹ. Sau đó, bác sĩ gây mê sẽ đưa một cây kim vào khu vực tủy sống, tiêm thuốc gây mê thông qua kim tiêm và rút kim tiêm ra. Thủ thuật này không đau, bạn chỉ cảm thấy hơi nhói một chút trong quá trình thực hiện.
Sau khi gây tê tại chỗ, bác sĩ gây mê sẽ đưa một cây kim rất mảnh vào ống sống và tiêm một liều nhỏ thuốc gây tê tại chỗ. Thuốc sẽ tác dụng đến các dây thân kinh phần dưới bụng và chi dưới, khiến phần này không có cảm giác. Điều này khiến cho quá trình phẫu thuật trở nên hoàn toàn dễ chịu cho sản phụ.
2. Sinh mổ gây tê có đâu không?
2.1. Trong quá trình sinh
Trong quá trình sinh, sản phụ được gây tê toàn bộ khu vực thân dưới nên mọi cảm giác đau đớn đều không cảm nhận được kể cả khi bác sĩ mổ hay lấy thai nhi ra. Song tinh thần của mẹ vẫn hoàn toàn tỉnh táo, có thể chứng kiến được toàn bộ cuộc mổ và ôm con ngay sau khi bé chào đời.
Như vậy, trong quá trình sinh, mẹ sinh mổ sẽ không có cảm giác đau.
2.2. Sau khi sinh
Cơn đau sẽ dần xuất hiện khi thuốc tê hết tác dụng, vết mổ là nguyên nhân gây ra cảm giác đau nghiêm trọng. Thời gian thuốc tê hết tác dụng còn phụ thuộc vào lượng thuốc tê sử dụng cũng như tình trạng sức khỏe của người mẹ.
Cơn đau do sinh mổ khi đã hết thuốc tê khiến mẹ chỉ có thể nằm yên tại chỗ trên giường, không thể xoay người hay di chuyển. Ngoài ra, thuốc gây tê cũng gây 1 vài tác dụng phụ khác như: đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, đau lưng, tức ngực, nôn mửa,… Đa phần các tác dụng phụ này không kéo dài, chỉ xảy ra 1 vài ngày sau khi tiêm.
Đau do sinh mổ sẽ kéo dài khoảng 4 – 5 ngày mới đỡ dần, lúc này mẹ có thể cử động được nhiều hơn song không thể cử động quá mạnh.
Ngoài ra, gây tê cột sống khi sinh mổ có thể gây 1 số biến chứng như: suy tủy sống, tổn thương thần kinh, khó tiểu, hạ huyết áp, đau lưng và đau cơ, tổn thương răng, khó thở,… Các bác sĩ sẽ theo dõi và đánh giá nguy cơ biến chứng, nếu có cần điều trị khắc phục ngay lập tức.
3. Các phương pháp giảm đau sau sinh mổ
3.1. Bác sĩ hỗ trợ giảm đau
Thông thường hậu phẫu khi thuốc gây tê hết tác dụng, sản phụ sẽ bị đau tại vết mổ và khi đi vệ sinh, mức độ đau có thể từ trung bình đến dữ dội và kéo dài trong suốt 30 – 40 giờ. Mẹ có thể được kê thuốc giảm đau, có thể cả thuốc giảm đau dạng hướng thần, nhưng các loại thuốc này không giúp mẹ giảm đau hoàn toàn và sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động hậu sản của mẹ.
3.2. Nghỉ ngơi hợp lý
Trong vòng 24 giờ đầu sau sinh mẹ nên chỉ nằm nghỉ ngơi, tránh vận động gây ảnh hưởng tới các cơ bụng. Để giảm đau, sản phụ tuyệt đối không gồng cứng người, hãy thả lỏng người đặc biệt là cơ bụng dưới. Khi thấy buồn tiểu mẹ cần phải đi tiểu ngay bởi nếu để bàng quang đầy sẽ đẩy tử cung lên cao, dẫn tới các cơn co thắt tử cung gây ra đau đớn.
3.3. Hạn chế ăn trong 6 giờ sau khi mổ
Thời gian này nhu động ruột rất ít nên nếu mẹ ăn ngay sẽ dẫn tới đầy hơi, khó tiêu hóa, táo bón. Sau 6 giờ trở ra mẹ nên ăn những đồ ăn mềm, lỏng và dễ tiêu hóa như canh súp, cháo loãng. Sau 48 giờ khi đó ruột mẹ bắt đầu hoạt động bình thường bình thường có thể ăn được cơm nhưng không nên ăn quá no.
3.4. Bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết để phục hồi sức khỏe
Ăn uống đầy đủ, bổ sung chất dinh dưỡng là điều cần thiết giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Tăng cường bổ sung protein, vitamin A, C để vết mổ mau chóng phục hồi. Ngoài ra, mẹ sau sinh cũng nên bổ sung thực phẩm có tính chống viêm như nghệ, hoa quả, cá … Tuyệt đối tránh các thực phẩm, đồ uống như các chất kích thích, rau muống, lòng trắng trứng,…nó sẽ khiến vết lương lâu lành lại.
3.5. Vận động nhẹ nhàng
Mẹ nên tích cực vận động, tập ngồi dậy. Bởi nhờ vận động thì cơ thể mới lưu thông máu huyết, hạn chế tụ máu, giúp cơ thể giảm đau và nhanh chóng hồi phục hơn. Sau 48 giờ mẹ cần cố gắng tập đi lại nhẹ nhàng quanh phòng có người dìu đỡ. Tại Vinmec, với sự hỗ trợ của các phương pháp giảm đau, mẹ có thể tập đi lại sớm hơn.
3.6. Vệ sinh vết mổ sạch sẽ
Bà mẹ cần chú ý vệ sinh vết mổ sạch sẽ hàng ngày theo hướng dẫn của y tá. Tránh tối đa để nước dính vào vết mổ. Và nếu thấy vết mổ như sưng tấy, chảy dịch, mẹ hãy tới ngay các cơ sở y tế để khám để tránh khả năng bị nhiễm trùng.
Ngoài ra, để phòng ngừa biến chứng do gây tê tủy sống, trong quá trình gây tê, bạn nên nói với bác sĩ ngay khi có cảm giác khó chịu. Trong lúc tiêm, bạn nên nằm yên để bác sĩ tiêm đúng vị trí, tránh dịch chuyển làm lệch mũi tiêm.
Sinh mổ gây tê có đau không, mức độ đau thế nào còn tùy thuộc vào từng sản phụ. Tuy nhiên, đa phần cảm giác đau do sinh mổ sẽ đến sau khi thuốc tê hết tác dụng, song nó thường không kéo dài và có thể cải thiện sớm bằng tập ngồi dậy, đi lại cũng như thuốc giảm đau hỗ trợ. Nên trao đổi với bác sĩ sản khoa về tình trạng sức khỏe của bạn và thai nhi, từ đó quyết định có nên sinh mổ hay không.
